Ispanak kökü salatası...

Ispanağın en güzel olduğu mevsimdeyiz. Yemeğini yaparken bir çoğumuzun kesip attığı ıspanak kökleriyle çok lezzetli bir salata yapacağız bugün...

19-20 adet ıspanak kökü (1 kg ıspanaktan)

1 adet kuru soğan

100 gr. taze köy peyniri

1 yemek kaşığı keten tohumu (hafifçe kavrulmuş)

2 yemek kaşığı sızma zeytin yağı

yemeklik doğradığınız soğanı zeytin yağında hafifçe yumuşatın. Yıkadığınız ıspanak köklerini ilave edip birlikte 3-4 dk kavurun. Hiç su eklemeden üzerini kapatıp kısık ateşte 2-3 dk pişirin. Bu süre sonunda halen suyu varsa mutlaka çektirin, ama ıspanakların çok yumuşamasına ve köklerin pembeliğini kaybetmesine asla izin vermeyin. Servis tabağına alın. Soğuyunca üzerine rendelenmiş taze köy peyniri ekleyin ve teflon bir tavada önceden hafifçe kavurduğunuz keten tohumlarını serpin. Afiyet olsun...

ISPANAK (Spinacia oleracea)
Her birimiz, demir deposu olan ıspanağı yiyince Dünya’nın en güçlü adamı oluveren Temel Reis sayesinde sevdik ya da sevmedik ıspanağı… Kış sebzeleri içinde, hazırlaması en zor olanı ama aynı zamanda da en lezzetlisi. Hazırlaması zor, çünkü yıkaması çok uzun sürüyor. Yıkanması, sirkeli suda bekletilmesi derken, yemeğe hazırlanması 2-3 saati bulurken, pişmesi 10 dk., yenmesi ise saniyeler tutmuyor. Ülkemizde, etli ya da zeytinyağlı yemeğini yoğurtla birlikte yemek adet edinilmiş. En çok bilinen ot, en sağlıklı börek içi ve en lezzetli yumurta zeminidir. Doğal ve dominant yeşil rengi ile, makarna hamurlarına, keklere ve çorbalara renk katar.
Anavatanı, İran olarak bilinen ve 1390 da basılan yemek kitaplarında adı geçen ıspanak, İngiltere Kralı II. Richard’ın en çok sevdiği sebzelerden biriymiş. Avrupa’da ilk zamanlar sadece manastırların bahçelerinde yetiştirilirken kısa zamanda tarımda önemli bir yer almıştır.
Kazık köklü otsu bir bitki olan ıspanak, salkım şeklinde çiçek açar ve çiçeklenmeden önce toplanmalıdır. Kumlu ve killi toprakları çok sever ve ülkemizde hemen her bölgede, kış aylarında yetişir. A,B,C ve E vitaminlerini içerdiği gibi, bünyesinde demir, yüksek oranda kalsiyum, folik asit ve ayrıca magnezyum ve manganez barındırır. Çok etkili bir antioksidandır.
Floridalı bilim adamları tarafından, yaşlılıktan kaynaklanan, öğrenme sorunlarına karşı en etkili besin olarak belirlenen ıspanağın depresyon tedavisinde de etkili olduğunu öne süren Prof. Dr. İbrahim Adnan Saraçoğlu, depresyon tedavisi yöntemlerinde, ıspanağı sıkça kullandığını belirtmektedir. Ispanağın depresyona iyi gelmesinin sebebi de, içerdiği yüksek orandaki Folik Asit. Daha önceleri bir demir deposu olarak nitelendirilen ıspanağın aslında çok da abartılacak bir demir kaynağı olmadığı ortaya çıkmıştır. Ancak bünyesinde bol lif barındırdığından hemen her yeşil sebze gibi, sindirim ve boşaltım sistemine destek verici özelliği vardır. Yapısında bu kadar çok protein barındıran tek sebzedir. Çiğ olarak tüketildiğinde tam bir C Vitamini deposudur.
Sadece insanlar için değil bir çok hayvan için de önemli besin kaynaklarından biri olan ıspanak, özellikle evde lepistes balığı besleyenler için önemlidir. Balığınızın ihtiyacı olan tatlı su bitkilerinden bulamadıysanız, hafifçe haşlayıp sapını ayırdığınız ve incecik doğradığınız ıspanağı güvenle balığınıza yedirebilirsiniz.
BESİN DEĞERİ
Su 92.1 %
Protein 2.0 %
Lif 0.6 %
Karbonhidrat 2.9 %
Fosfor 20 mg
Yağ 0.7 %
Kalsiyum 75 mg
C Vitamini 30 mg
Demir 11 mg

Bakın itüsözlük’te ıspanak hakkında neler yazmışlar : )
1. çok acıkıp da evde güzel bir yemek beklediğiniz anlarda annenizin bu yemeği yaptığını söylemesiyle yıkılmanıza neden olan sebze
2. dişlerin üstünde bıraktığı tortuyla kendini birkaç saat hatırlatan sebze
3. yoğurtla yendiğinde besin değeri önemli derecede azalan yiyecek
4. en güzel sebzelerden biri. ortaokul sıralarında bir tencere ıspanak yemeğini tek başıma yememin ardından mide spazmı geçirdiğimi hatırladım şimdi. ıspanak kullanılarak yapılan bir de ıspanaklı börek vardır ki su böreği falan su dökemez eline.
5. temel reis sayesinde çocuklara küçüklükten sevdirilen yemek.
6. şimdiki türk gençliğinin beyninde adam olacak çocuk ve temel reis ile kazınmış sebze. yedikten sonra ağızda bıraktığı etki yüzünden birçok kişi tarafından sevilmese de, üstüneyoğurt dökülüp yendiğinde tadından yenmez. eskiden bol demir içerdiğine inanılsa da günümüzde yapılan araştırmalarla diğer sebzelerdekinden çok da farklı bir demir kaynağı olmadığı anlaşılmıştır. benzerleri için: (bkz: mancar) (bkz: pazı)
7. tepeleme tabaklar dolusu yense de doyulamayacak yemek.. dişlerdeki hissiyatını seven nadir (belki de tek) insanlardan olup yakında ıspanak fan klüp açmama neden olacak sebze...
8. içerdiği okzalat nedeniyle kalsiyum, sodyum, potasyum gibi yararlı madenlerle sindirim sisteminde bileşik oluşturarak onların emilimini engelleyen işe yaramaz sebze. üzerine dökülen yoğurdu bu nedenle faydasız hale getiriyor. ancak yine de yoğurtla yenmesi dah iyi, çünkü kanalda başka şeylerle bileşik oluşturmasını engellemiş oluyoruz. içinde demir namına da bir şey yok. ancak lezzetli olması onu yenilebilir yapan tek özelliği olsa gerek.
9. lifli yapısı vesilesiyle kabızlığı önleyen, faydalı bir bitki.
10. pimpirikli anneler için yıkaması saatler alan çok zahmetli yemek.
11. bugün öğrendiğime göre haşlandıktan sonra ortaya çıkan suyuyla kek yapılan sebze. ilk duyulduğunda iğrenç gelse de söz konusu kek, görünümü (antep fıstıklı gibi görünüyormuş) ve tadıyla tam not almıştır.
12. akdeniz üni. merkezi yemekhanesinde yerken kendimizi solucan gibi hissetmemize neden olan ama ustasının elinden yenince gayet lezzetli olabilecek yeşil zepze
13. artık küçükken çokça izlediğim temer reis yüzündenmidir bilinmez biçok insanın hiç sevmemesine rağmen hala büyük bir zevkle yediğim sebze. tabi bazı insanlar "mantı yemeyen adamdan ne beklenir" gibi yorumlarda yapabilir.