Ahh şimdi bir Uzeri'de olmak vardı...

Mikis Teodorakis'in bir albümünü dinliyorum şu an ve tabii ki Girit'i düşünüyorum. Bir Girit'liye gönlünü kaptıran ablamın yaşadığı Girit'i, yazar Kazancakis'in mezarını taşıyan Girit'i, Konya'nın kardeş şehri Hanya'nın bulunduğu Girit'i, Zorba'nın Girit'i...

Hem anne hem baba tarafından kökenimiz Yunanistan'a dayanıyor. Hal böyle olunca çok da uzaklaşılamıyor bu kültürden. Ne yemeklerinden, ne müziğinden... Müzik konusunda yorum yapacak değilim ama yemek konusunda söylenecek çok şey var... Yunanistan'ın gidebildiğim her şehrini her adasını çok sevdim ama Girit denince aklıma ilk gelen şeylerden biri, o enfes mezelerini tattığım, naifliğinden müthiş keyif aldığım "uzeri" kültürü. Aslında sadece Girit'e özgü değil tabii uzeriler. Tüm Yunanistan'da var. Ancak Girit'te neredeyse her yerden görebileceğiniz deniz manzarası ve zeytin ağaçları, beyaza boyalı tek katlı evler, havadaki misss gibi taze kekik kokusu ve uzeri ortamındaki rahatlık ve lezzet biraraya gelince, kendinizi bu şansa sahip tek insan olarak görüyorsunuz o an.

Uzeriler, tam karşılığı olmasa da bizdeki meyhanelere benzeyen, son derece mütevazi, rahat, her daim geleneksel Yunan müziğini duyabileceğiniz, enfes mezeleri ve deniz ürünlerini tadabileceğiniz yerler. Genelde aile işletmesi olan uzerilerde, anne, baba, çocuklar maaile her işe koştururlar. Biri mutfakta ise, diğeri servis yapıyor, bir başkası bahçeyi yıkıyordur. Müziğin kıvrak ritmi sizi çoktan içeriye çekmiştir ve daha bahçeden içeri girer girmez bir aile sıcaklığı içinizi rahatlatır. Mis kokulu sardunyaların yanında bir masaya oturursunuz. Size servis yapacak aile ferdi hemen gelir ve kareli masa örtüsünün üzerine ince bir naylon serer, kişi sayısı kadar çatal koyar sofraya, bir de ekmek sepeti... Bazılarında beyaz melaminden servis tabakları bırakırlar önünüze bazılarında onu da koymazlar. Mezeleri biliyorsanız ezberden ısmarlarsınız, bilmiyorsanız bahçede bir ağaca ya da duvara asılmış menü tahtasından kopya çekersiniz. En zor kısmıdır hangi mezeden isteyeceğinize karar vermek. Hem ahtapot hem kalamar istemeyelim dersiniz ama aklınız kalır, söylemediğinizde. Bir bakarsınız ki yiyeceğinizden çok fazlasını söylemişsiniz bile... Kısa zamanda elinde koca bir tepsiyle görünür çocuk. Müthiş bir iştah ve sabırsızlıkla beklersiniz her tabağın masaya yerleştirilmesini. İkinci serviste de ouzo, şarap ya da bira gelir. Afiyetle yersiniz mezelerinizi. Hepsinin tadı birbirinden iştah açıcıdır. O küçücük tabaklardaki, azıcık mezelerin sizi nasıl doyurduğuna ve mutlu ettiğine inanamazsınız. İçtiğiniz şaraba, buzukinin sesi de dahil olunca deymeyin keyfinize...

Uzerilerin en çok sevdiğim özelliklerinden biri de. İlk servis yapıldıktan sonra siz çağırmadığınız sürece kimse yanınıza yanaşmaz. Siz yemeğinizi yerken başınızda dikilen, son lokmanızı ağzınıza götürürken tabağınızı önünüzden alanlar yoktur orada. Yani evinizde gibi rahat hissedersiniz kendinizi. Gecenin sonunda da yediklerinize ve hissettiklerinize göre cüz'i miktarda para ödersiniz. Siz hesabı isteyince servisi yapan çocuk gelir, boş tabakları toplar, örtünün üzerindeki naylonu alıp atar. Ama siz, uzeriden aldığınız bu keyfi uzun süre hafızanızdan atamazsınız...